De winterzon schijnt fel op het Oosterdokseiland in Amsterdam, pal naast het Centraal Station. Aan het water zitten jongeren te lunchen of wat te drinken. Achter de glazen gevels van de nieuwste aanwinst van het gebied, de Booking Campus, wordt nog hard gewerkt. Delen zijn al in gebruik als het internationale hoofdkantoor van Booking.com. De wens van het IT-bedrijf was om een ‘tech campus’ te creëren. Het totale aantal vierkante meters van de campus bedraagt circa 63.500. Er is ruimte voor ruim vierenhalfduizend verschillende soorten werkplekken, diverse sociale ruimtes, co-creatieruimtes, stiltewerkplekken, restaurants en een dakterras met uitzicht op het IJ, het Oosterdokseiland en op de oude binnenstad van Amsterdam. De ligging is ook interessant voor de aanstaande bewoners van de appartementen, die zo’n zevenenhalfduizend vierkante meters in beslag nemen. Op de begane grond van het gebouw is vijftienhonderd vierkante meters gereserveerd voor publieke functies en onder het pand is een parkeergarage en een ruime fietsenstalling.
Gebouw sluit naadloos aan op bestaande stratenpatroon
De afgelopen jaren is Oosterdokseiland getransformeerd in een dynamische plek. Vele honderden mensen komen hier dagelijks om te wonen en uit te gaan. En om te werken. Deze functies komen als het ware samen in de Booking Campus, waar architect Ben van Berkel van UNStudio het ontwerp voor heeft gemaakt. Het is volgens hem het sluitstuk voor de totstandkoming van dit gebied. “Het ontwerp voor deze volledig geïntegreerde nieuwe stadscampus voorziet in een multifunctionele woon- en werkomgeving met veel publieke voorzieningen. Op stedelijk niveau sluit het gebouw naadloos aan op het bestaande stratenpatroon. Vanaf de oostzijde vormt het gebouw een emblematisch sluitstuk van het Oosterdok”, zegt hij erover op de website van het architectuurbureau.
De Booking Campus heeft het BREEAM Excellent ontwerpcertificaat toegekend gekregen en kan dus met recht een duurzaam gebouw worden genoemd. UNStudio ziet duurzaamheid niet alleen als technische uitdagingen en bijbehorende oplossingen, stelt Van Berkel. “Duurzaamheid is wat ons betreft een integrale ontwerpopgave met een sterke focus op de gezondheid en het welzijn van de mens als gebruiker. Hierbij zijn een aantal factoren van belang: luchtcirculatie, water, voeding, daglicht, fysieke beweging, thermisch comfort, akoestiek en materialen.”
Veel aandacht besteed aan akoestiek, thermisch comfort en luchtcirculatie
Bij binnenkomst van het enorme pand wordt direct duidelijk dat er veel aandacht is besteed aan de keuze van de materialen, de akoestiek, het thermisch comfort en de luchtcirculatie. In de gangen naar de auditoria zorgt een HeartFelt lamellenplafond voor de nodige geluidsabsorptie en het biedt een mooi visueel geheel met de op de wand aangebrachte vilten lijnen. Dit is slechts een klein onderdeel dat Hunter Douglas heeft bijgedragen aan de Booking Campus, verzekert Hans Weeland, projectadviseur bij de fabrikant uit Rotterdam. Voor het thermisch comfort in de kantoren zijn door de firma Inteco klimaatplafonds gemonteerd. Hiervoor hebben wij het strekmetaal geleverd, in totaal circa 30.000 m². Je kunt alleen daarom al spreken van een erg groot project voor ons”, legt Weeland uit.
Visueel spektakel door combinatie en kleuren van de materialen
Terug naar de entree van het gebouw. Daar ontpopt zich een heus visueel spektakel, vooral door de combinatie en de kleuren van de materialen: glas, hout, staal en het grijs van de plafondpanelen. “De plafondpanelen zijn van hetzelfde materiaal als de kolommen, die op de eerste verdieping beter te zien zijn”, vertelt Roel Peijs, hoofd bedrijfsbureau van SRBA Construction, voorheen Muller Afbouw Groep. “Het materiaal heet Gyrex en wordt geproduceerd door een partner van ons in België. Het wordt in een mal gegoten en op kleur gepigmenteerd. Aan de rand van de plafondpanelen zijn de open vakken in het betondek opgevuld met houten panelen. Deze zijn door SRBA Interior, voorheen SRI, allemaal met de hand op maat gemaakt. We hebben hiervoor een speciaal ophangsysteem toegepast, de panelen zijn onder andere met behulp van kettingen gemonteerd. Hierdoor kunnen ze gemakkelijk eruit worden gehaald als de bovenliggende installaties moeten worden bereikt. De panelen zijn Woodpanel-panelen van Hunter Douglas. Daar hebben we vier verschillende types van toegepast, twee gesloten systemen en twee open, in totaal wel zo’n 250 panelen. Door de combinatie van de open en gesloten panelen verandert het uitzicht afhankelijk van het standpunt, dat geeft een spannend effect”, aldus Peijs.
‘Wow-effect’ op eerste verdieping
Vanaf de begane grond is al een glimp te zien van wat de bezoeker op de eerste verdieping te wachten staat. Ik had het al over een heus visueel spektakel, voeg daar maar een factor tien aan toe. Eenmaal met de (rol)trap op de eerste verdieping aangekomen, kan vrijwel niemand de impuls onderdrukken om met de mobiele telefoon direct het beeld vast te leggen. Hier is sprake van een groot ‘wow-effect’. Het oog wordt eerst naar boven en naar achteren getrokken: een enorme groene wand tot aan het glazen dak. De wand wordt als het ware per verdieping onderbroken door het loopgedeelte, afgezet van houten randen. Direct boven het hoofd ook veel hout, van een loopbrug die ter hoogte van de vijfde verdieping van links naar rechts loopt. Links de nog lege schappen van de ‘market’, een winkeltje in het gebouw. Rechts een lichtreclame met ‘Water’ erop, een watertappunt, iets verder naar achteren de bewegwijzering naar de Coffeebar. Een stalen kolom ondersteunt het plafond, een spectaculair lijnenspel veroorzaakt door de houten lamellen. “De horizontale liggers zijn gemaakt uit schenkels beplaat met ‘klap’-gips. SRBA Modules, voorheen Helmond Hout heeft zowel het framewerk, als de klapgips prefab gemaakt. Door de grijze kleur lijkt het één geheel”, vertelt Peijs. Weeland wijst naar het plafond. “Dat is een echt kunststukje”, zegt hij. “Onze lamellen zijn niet alleen getrapt gemonteerd, maar ook nog in verschillende richtingen toegepast. Hierdoor krijg je een lijnenspel waar je wel naar moet blijven kijken.”
Visueel trucje met behulp van strekmetalen panelen
Het hoofdgebouw van Booking Campus telt elf verdiepingen. In de liftportalen is op het plafond een visueel trucje toegepast, vertelt Peijs. “Het zijn strekmetalen panelen waarvan de bovenzijde vlak ligt en de onderzijde in verschillende hoeken loopt. Door de panelen in verschillende richtingen te monteren, lijkt het net of je naar een verschillend gekleurde panelen kijkt, terwijl ze allemaal dezelfde kleur hebben”, lacht hij.
De lift zoeft geruisloos en snel naar de elfde etage. Hier is de ‘Himalya’ te vinden, een thematisch ingerichte kantoorverdieping met een spectaculair uitzicht over de oude binnenstad van Amsterdam. In de vloer zijn ventilatieroosters aangebracht. Volgens Peijs was dat tijdens de montage van de wanden en de plafonds een aandachtspuntje. “Op de verdiepingen zijn verhoogde vloeren aangebracht met daaronder de ventilatiekanalen. De verhoging van de vloeren was niet overal even hoog, daar moesten wij dus rekening mee houden. We hebben vooraf alles in een BIM-model uitgetekend en ingevoerd. Voor dit project zijn twee tekenaars twee jaar bezig geweest met tekenen.”
Geperforeerde lineaire lamellen
Op de negende etage bevindt zich een groot restaurant dat nog niet is geopend. Op de gangen is een houten plafond te zien. “Valt je niets op aan het plafond”, vraagt Weeland. Na een ontkennend antwoord zegt hij: “Het hout is geperforeerd om aan de akoestische eisen te kunnen voldoen. We hebben dezelfde oplossing toegepast als bij de videranden.” De projectadviseur van Hunter Douglas legt uit hoe het plafond en de videranden zijn opgebouwd. “Oorspronkelijk was voor de videranden de toepassing van panelen voorgeschreven. Vanwege de vormen van de videranden moest in dat geval alles maatwerk worden, met veel zaagverlies in de fabriek als gevolg. Vandaar dat we samen met SRBA Construction en de aannemer hebben besloten om lineaire lamellen toe te passen in plaats van panelen.”
De keuze viel dus op toepassing van de lineaire latten, vertelt Weeland. “We zijn uitgegaan van ons Wood lineairsysteem, dat bestaat uit 16 mm MDF met een licht Europees eikenfineerlaag, mat afgelakt en voorzien van een nanoperforatie van 0,5. Interior Glas Solutions heeft een stuk viderand nagebouwd. Deze mock-up is door TNO getest. Daaruit bleek dat de combinatie frames, isolatie, latten en akoestisch vlies een geluidsabsorptie van 0,95 opleverde. Ruim voldoende dus. Na een half jaar kregen we een ‘GO’.”
Voor de montage heeft SRBA Construction het systeem van Hunter Douglas iets aangepast, vertelt Peijs. “Het Wood lineairsysteem wordt normaal gesproken met behulp van clips gemonteerd. Om de lijnenstructuur van het systeem te behouden, hebben wij de latten laten voorzien van messing en groef zodat deze ‘blind’ bevestigd konden worden. Om voldoende ruimte voor het nieten te hebben, is aan de achterkant van de latten een iets langer groefje aangebracht.” Weeland vult aan: “Hiervoor hebben wij een speciale freeskop laten ontwikkelen.”
Heel uitzonderlijk project voor de betrokken partijen
Voor beide bedrijven was de Booking Campus een megaproject met de nodige uitdagingen. De planning en de levertijden van de enorme hoeveelheid materialen was voor Hunter Douglas een grote uitdaging, stelt Weeland. “We hebben het hier over zo’n twintig kilometer houten latten en MDF. Dat bestel je in deze tijd niet in één keer. Het was dus wel spannend of alles er op tijd zou zijn. Er was namelijk een gelimiteerde tijd dat de latten gemonteerd konden worden, want de steigers waren maar een beperkte tijd beschikbaar. Met een levertijd van acht tot tien weken moest de inkoop en levering voor de grote hoeveelheid houten lineaire latten voor de videranden en het restaurantgedeelte van SRBA Construction strak worden gepland. Dit project is er eentje die wij nooit meer gaan vergeten.”
Voor SRBA Construction zat de uitdaging met name in de engineering en de uitvoering. Peijs: “Alle onderdelen die wij in dit project toegepast hebben, zijn speciaal hiervoor ontwikkeld en geproduceerd. Maar als ik dan zie dat hoe de opdrachtgever het vooraf voor ogen had – vooraf is van dit werk een rendering gemaakt in boekvorm – en hoe het eindresultaat is. Dat is echt heel uitzonderlijk, want de renderings en de werkelijkheid zijn gewoon één-op-één hetzelfde. Dat geeft mij echt een supertrots gevoel.”
Bouwpartners
Opdrachtgever: BPD, Delft
Architect: UNStudio, Amsterdam
Aannemer: Züblin, Amsterdam
Fabrikant plafonds: Hunter Douglas, Rotterdam
Fabrikant klimaatplafonds: Inteco, Boxtel
Fabrikant wanden: Knauf, Utrecht
Montage plafonds en wanden: SRBA Construction, SRBA Interior, SRBA Modules, Eindhoven
Foto’s SRBA Group