Bij de entree poseren een aantal promovendi voor een fotograaf. Links van de ingang valt het oog direct op een wand vol schilderijen met afbeeldingen van voormalig rectoren magnifici van de universiteit in Wageningen. Het geeft een van de functies aan van het nieuwe gebouw Omnia, vertelt manager Chris van Kreij. “Omnia neemt alle functies over die voorheen in de Aula in Wageningen plaatsvonden, zoals alle promoties en inauguraties. De grote en kleine zaal van Omnia zijn hiervoor ingericht met een academische uitstraling.”
Visitekaartje
Het gebouw is hét visitekaartje van de campus, gaat Van Kreij verder. “Omnia betekent ‘alles omvattend’, en dat is helemaal van toepassing op dit nieuwe gebouw. Alle vormen van ontmoeten komen hier samen. Het is een inspirerende plek om met verschillende partijen fysiek samen te komen tijdens uiteenlopende bijeenkomsten. In deze tijd merk je sterker dan ooit hoe belangrijk die fysieke ontmoeting is. Niet alleen om elkaar te inspireren en innovaties verder te brengen, maar ook om uit je eigen bubbel te treden en je open te stellen voor andere perspectieven. Dat is precies wat we in Omnia laten gebeuren. De wetenschap die de dialoog aangaat met de samenleving.”
Een voorbeeld van die dialoog en samenwerking is te zien in èn buiten Omnia. Een groep van tweehonderd basisschoolkinderen ondernemen buiten in tenten een recordpoging om de grootste kookles in het Guiness Book of World Records opgenomen te krijgen. “Maar voordat ze die poging ondernemen, krijgen ze van twee echte WUR-wetenschappers in de grote zaal een college over eiwitten. Mooi toch?”, vertelt Van Kreij met een glimlach.
Met de Faculty Club Novum is er nog een derde functie van het nieuwe gebouw aanwezig, namelijk een aantrekkelijke ontmoetingsplaats én restaurant. “Hier kunnen bezoekers en medewerkers terecht met hun – vaak buitenlandse – gasten. Maar ook Wageningen Campus-bewoners kunnen hier elkaar ontmoeten. Elke werkdag is het Restaurant open vanaf negen uur ’s ochtends en twee keer per week is het ook ’s avonds geopend. Op termijn willen we hier ook eigen ontwikkelde producten gaan serveren, in een samenwerking tussen WUR en cateraar Hutten”, aldus de manager van Omnia.
Pareltje
Zo’n twintig jaar geleden is Food Valley ingericht, een samenwerking tussen WUR en onder andere Friesland Campina. Op een prominente plek, in het hart van Food Valley, ligt Omnia. Het ontwerp voor het gebouw is tot stand gekomen door een nauwe samenwerking tussen de WUR en Broekbakema Architecten uit Rotterdam. Omnia is ontworpen als een ‘Pareltje in het Groen’, vertelt architect Erik van Eck van het bureau uit Rotterdam. “Open naar de buitenwereld en tijdloos van opzet hebben we het gebouw boven het landschap opgetild. Een uitgestrekte natuurstenen entreetrap overbrugt het landschap en brengt je bij het gebouw zelf, als een zwevend paviljoen. Daarmee geven we het omringende parklandschap alle ruimte, waaronder de bestaande natte natuurtuin. Omnia gaat zo ongemerkt op in haar omgeving.”
Van Eck wilde een transparant gebouw als ingetogen blikvanger voor de dialoog van de WUR-community, stelt hij. “Dankzij het ontwerp steken ontmoeting en kennisdeling nu letterlijk en figuurlijk boven het maaiveld uit. Het dak en de vloer van het gebouw ‘klemmen’ de houten paviljoens tot één geheel. De foyer zorgt voor de onderlinge verbinding van de paviljoens en met de natuur buiten. Dankzij de glazen gevels voel je op alle plekken in het gebouw de verbondenheid met de natuur, waaronder ook de buitengalerijen langs de gevels met uitkragende vloeren. De houten paviljoens en het contact met de natuur buiten geven je een rustig en vrij gevoel. Mooier dan de natuur kun je wat dat betreft niet ontwerpen, dat blijkt elke keer weer als ik een gebouw ontwerp.”
Hoofdfuncties
De drie hoofdfuncties van Omnia komen volgens de architect samen in drie houten paviljoens. “De promotieruimte, de grote zaal voor ontvangsten, symposia en bijeenkomsten en Facilty Club Novum, elk in een zelfstandig houten volume, alle drie gecombineerd met de overige functies waarmee ze een sterke relatie hebben. De royale foyer biedt volop plek om te ontmoeten en met een steeds wisselend perspectief verbindt het de drie volumes van Omnia met haar omgeving. De opstelling van de grote zaal in U-vorm en de aangrenzende break-out-ruimtes bieden een natuurlijke plek voor dialoog. Dankzij de grote glazen wand van vloer tot plafond heb je vanuit de zaal wijds uitzicht over de groene omgeving. Op die manier is de dialoog letterlijk zichtbaar voor de buitenwereld en krijgt de verbinding tussen ‘buiten en binnen’ een extra impuls.”
Natuurlijke en duurzame materialen maken van Omnia een gezond gebouw met weinig tot geen emissie van het interieur, aldus Van Eck. “Dankzij de opzet van het ontwerp is deze nieuwe plek op de WUR-campus ook toekomstbestendig. Het gebouw is vrijwel energieneutraal. De overstekken zorgen voor een natuurlijke zonwering, waardoor het binnen koel blijft. En het gebouw heeft een groen sedumdak met isolerende werking, dat ook regenwater vasthoudt voor opslag in de grote vijver die onder het gebouw doorloopt. Als vijfde gevel draagt het sedumdak bovendien bij aan een ‘groen uitzicht’ vanuit de hogere en omliggende gebouwen op de WUR-campus.”
Groene oase
De promovendi lopen Faculty Club Novum binnen voor een welverdiende borrel. De ruimte doet aan als een groene oase. Het houten meubilair matcht prima met de groene planten. Direct valt de goede akoestiek op, gesprekken dragen nauwelijks voorbij de tafels. Verantwoordelijk hiervoor is het vilten plafond HeartFelt van Hunter Douglas Architectural, uitgevoerd in een bruine tint. Het totaal geeft de ruimte een warme uitstraling. “Het HeartFelt-plafond betreft type 40HL55, uitgevoerd dus in een hoogte van 55 mm. Oorspronkelijk dacht de architect aan een strak, naadloos gipsplafond met glasvlies aan de zichtzijde en voorzien van akoestisch spuitwerk. Nadeel van zo’n plafond is dat je vrijwel niet bij de installatie boven het plafond kan komen. Het gekozen vilten lamellenplafond is een esthetisch mooiere oplossing die ook aan de akoestische eisen voldoet”, vertelt Erik van der Veen van Profinish uit Wormerveer. Samen met Jip Pulles, projectadviseur van Hunter Douglas Architectural verzorgt hij een rondleiding door Omnia. Ook in de gangen is HeartFelt toegepast. Hier in een hoogte van 80 mm. De werkelijke hoogte van de gevels zorgde voor de monteurs van het bedrijf uit Wormerveer voor een uitdaging. “Op het hoogste punt ligt het plafond op een hoogte van zo’n dertien meter. Dat was wel een dingetje, maar het is goed uitgevoerd”, stelt Van der Veen. De daglichttoetreding op de gangen komt hoofdzakelijk van ronde ramen. Van der Veen: “Deze zijn in het vilten plafond opgenomen. De aannemer – Bouwbedrijf Berghege – heeft prefab ronde schenkels geplaatst. Deze hebben wij aan de binnenzijde, na montage van het vilten lamellenplafond om de juiste hoogte te bepalen, bekleed met 2 x 6 mm buigmultiplex. De schilder heeft het vervolgens netjes afgewerkt.”
Aluminium
Het vilten plafond loopt als het ware door in de grote zaal. “Dat lijkt inderdaad zo, maar dit zijn aluminiumlamellen van ons”, vertelt projectadviseur Pulles. “Het betreft typenummer 40 BXD, geen standaard lamel, met isolatiematten erboven gelegd. De lamellen zijn met een voeg van 40 mm gemonteerd.” Dat was volgens Van der Veen niet het oorspronkelijke plan. “In eerste instantie moest de voeg tussen de lamellen 30 mm zijn. In de mock-up van het plafond kon dat ook, want daar was een sprinkler met een flexibele kop toegepast. Toen we echter de lamellen wilden gaan monteren, bleken de sprinklers geen flexibele kop te hebben. Bij een voeg van 30 mm zouden de sprinklers het aluminium raken, een zwak punt dus voor mogelijke lekkage. Daarom is in een laat stadium gekozen voor een voeg van 40 mm bij alle lamellen.”
Lijnenspel
De combinatie van de aluminium lamellen en de verticale houten latten op de wand zorgt voor een fascinerend lijnenspel. “Die houten wanden zie je onder andere ook in de gangen. Die zijn prachtig gemaakt door interieurbouwer Parthos. In de grote zaal lopen ze als het ware door in het plafond. Om de aluminium lamellen in de hoeken mooi aan te laten sluiten hebben we een special bedacht. De architect had hier geen oplossing voor bedacht. Het lijnenspel van de lamellen moest doorbroken worden, omdat de aansluiting niet in 145 graden kon. Daarom hebben we hiervoor hoekkepers aangebracht door een stalen strip toe te passen. Nu loopt het perfect door”, vertelt Van der Veen trots.
Op beganegrondniveau liggen spreekkamers annex presentatieruimtes. Deze zijn met behulp van schuifwanden qua grootte aan te passen. Profinish heeft hier de systeemplafonds gemonteerd. Van der Veen: “Het betreft Rockfon Blanka, verdekt gemonteerd. Dit hebben we ook in de zogenoemde inauguratiezaal toegepast.”
Showcase
Omnia is volgens Pulles een echte showcase geworden voor Hunter Douglas Architectural. “Het is een bijzonder project in elk opzicht. De combinatie van de materialen, denk aan hout, vilt, glas en staal. En zeker in educatief opzicht is een paradepaardje voor ons.”
Manager Van Kreij van Omnia is tevreden met het eindresultaat. “Het is een echte ontmoetingsplek, een leuke plek om te werken. Vrijwel elke dag zien we hier blije mensen rondom diploma-uitreikingen, promoties, inauguraties en andere waardevolle ontmoetingen.”
Bouwpartners
Opdrachtgever: Wageningen University & Research, Wageningen
Architect: Broekbakema Architects, Rotterdam
Aannemer: Bouwbedrijf Berghege, Tilburg
Fabrikant plafonds: Hunter Douglas Architectural, Rotterdam; Rockfon, Roermond
Fabrikant wanden: Parthos Interieurbouw, Panningen
Montage plafonds: Profinish, Wormerveer
Montage wanden: Parthos Interieurbouw, Panningen
Foto’s Wilbert Leistra