‘IT-innovatie’, ‘entertainment’, ‘educatie’, ‘werkplezier’ en vooral ook ‘beleving’. Een combinatie van deze omschrijvingen staat centraal in het totale ontwerp voor het AFAS Experience Center in Leusden. Verantwoordelijk voor dit ontwerp is Steef van der Veldt, broer van Captain of Industry en een van de oprichters van AFAS Software, Ton van der Veldt. Eigenlijk was de architect al met pensioen, maar zijn broer wilde hem graag bij het team hebben. En omdat de topman van de softwareontwikkelaar tijdens het ontwerpproces de creatie zo veel mogelijk wilde beleven hoe die er uiteindelijk uit kwam te zien, moest het ontwerp in 3D worden gemaakt. Architect Van der Veldt had voorheen alleen in 2D getekend. Daarom werd een samenwerking aangegaan met Just Architects, architect van het oude kantoor van AFAS. Het bureau was bij het ontwerp voor het AFAS Experience Center verantwoordelijk voor een bouwkundig model en verzorgde de bim-coördinatie.
AFAS Software
AFAS Software groeide vanwege het enorme succes uit zijn jasje. Daarom kocht het bedrijf het tegenover het hoofdkantoor gelegen gebouw met omliggende grond. Het gebouw – circa 10.000 m2 groot – was eind jaren zeventig van de vorige eeuw gebouwd en huisvestte tot 2005 de Bank Giro Centrale. Hier werden de betaalcheques en het girale bankverkeer verwerkt. Sinds november 2008 stond het gebouw – in de volksmond ‘De Bunker’ geheten – leeg. Onderzoek wees uit dat het gebouw niet meer van deze tijd was en dat hergebruik geen optie was. Tijd voor een nieuw gebouw, een gebouw dat de ‘AFAS-gedachte’ uitstraalt, waarbij beleving belangrijk is, zo vertelde architect Van der Veldt in 2017 tijdens de presentatie van het ontwerp. “Beleving is beweging. Dat levert gebogen, ronde vrije vormen op. Ik wil niet dat je direct het hele gebouw kunt zien, om de bocht moet je verrast worden. Het moet anders dan anders worden. Nergens op de hele wereld moet je hetzelfde kunnen zien. Het moet AFAS zijn”, sprak hij bevlogen.
Gedicht
“AFAS zelf staat model voor het ontwerp”, legde architect Van der Veldt uit. Hij verduidelijkte het met een gedicht: “Twee bevlogen steunpilaren, sterk verbonden door één lijn, met inspiratie voor hun spruiten, bouwend aan een groots domein, met een prestigieus theater vol spektakel en gein, wek je ondubbelzinnig de illusie, ’s werelds grootste te willen zijn.” In de praktijk komt het op het volgende neer: de twee steunpilaren – grondleggers Piet Mars en Ton van der Veldt – zijn de twee kernen van het hoofdkantoor waar de twee kantoortorens op zijn gebouwd. Vanuit die kernen loopt een lijn die de rest van het groots domein aangeeft, eindigend bij de halve glazen bol waarin het theater zit. Met het vele groen dat de gebouwen omgeeft, lijkt het van bovenaf een bloem.
Schuin
De rondleiding begint in het hoofdkantoor. Wat opvalt is de luxe uitstraling door de houten wanden en het vilten plafond. Het betreft het Pareaulux Heartfelt klimaatplafond. Dit plafond is het resultaat van een samenwerking tussen Hunter Douglas en Inteco. Het bestaat uit een modulair, lineair, vilten lamel, gemaakt van niet-geweven thermogevormde PES-vezels in combinatie met een bovenliggend koperen diffusiedicht klimaatsysteem van Inteco. Het plafond volgt de ronde vormen van de kantoortoren. Aan de gevelkant zijn gipsen koven geplaatst door Muller Afbouwgroep uit Eindhoven. Inkoopmanager Patrick van Oosterbosch: “We hebben in totaal zo’n vierduizend meter gipsen koven gemonteerd, een hels karwei omdat het ongeveer 125 verschillende varianten betrof. Kijk alleen maar naar de ronde vorm van deze ruimte. Bovendien loopt de ruimte schuin naar binnen toe. Mooi voor het zicht, maar voor ons zijn het extra details.”
In de gangen valt het geperforeerde plafond op. “Het betreft ons Cleaneo 8/15/20R luchtzuiverende plafond”, vertelt Jacco van ’t Hof, projectadviseur van Knauf. “Cleaneo 8/15/20R-platen zijn geperforeerde gipsplaten die de akoestiek in galmende ruimten verbeteren, waar plafondtegels niet de gewenste oplossing zijn. Dankzij de speciale UFF-kantvorm is passen, meten en voorbehandelen niet nodig. De platen hebben aan vier zijden een ingefreesde kant. De kartonranden zijn fabrieksmatig geslepen en gegrondeerd, wat verdere voorbehandeling op de bouwplaats overbodig maakt. Hierdoor kan het voegwerk snel en zeker uitgevoerd. De geluidsabsorptie is onder andere afhankelijk van het perforatiepatroon. Hier heeft de architect twee types voorgesteld: Cleaneo 15/30R en Cleaneo 8/15/20R.”
Sportzaal
Vanuit de rechterkantoortak, waar demonstraties gegeven kunnen worden, wordt de sportzaal bereikt. Het plafond is van essen hout, de wanden zijn van Diamond Board-platen. De belijning op de vloer ontbreekt. Nog niet helemaal af, is een logische vraag die opkomt. “Het is wel degelijk af”, lacht Van Oosterbosch. “De lijnen worden met led-licht op de vloer geprojecteerd, afhankelijk van de sport die op dat moment wordt beoefend. Een esthetisch prachtige oplossing die in slechts een paar hallen in de wereld wordt toegepast.”
Er is sowieso veel aandacht aan be- en verlichting besteed, verzekert hij. “Bij dit project zijn maar liefst drie lichtarchitecten betrokken geweest. Zo is ook de verlichting in de gangen bedacht. Wij hebben de armaturen in de geperforeerde plafondplaten geïntegreerd. Door de perforaties was dat een leuk puzzelwerkje”, aldus de inkoopmanager van Muller Afbouwgroep.
PET-flessen
Aan de linkerkant van het kantoorgebouw zijn twee heuse opnamestudio’s gebouwd. “Deze worden onder andere gebruikt voor het opnemen van eigen bedrijfsfilms, maar er kunnen bijvoorbeeld ook reclamespots en/of -films worden opgenomen. De akoestische eisen waren voor deze studio’s vanzelfsprekend hoog. Om de waarden te behalen, zijn Nevima IVI- Akoestiek Basic-wanden toegepast. Deze zijn gemaakt van 100 procent gerecyclede PET-flessen zonder chemische bindmiddelen of toeslagstoffen. Voor de fabricage van 1 plaat IVI-Akoestiek Basic zijn circa 280 gebruikte PET-flessen verwerkt. Het materiaal is moeilijk ontvlambaar en heeft ook nog eens uitstekende thermische isolatiewaarden.”
Spectaculair
Vanuit de sportzaal kan het atrium worden betreden. Direct valt het oog op het spectaculair plafond. Hiervoor heeft Van ’t Hof een aantal voorstellen gedaan. Muller Afbouwgroep werkte het verder uit. “Wij gingen uit van vier verschillende opties. Muller heeft samen met Knauf, Rockfon en Armstrong van de gewenste opties een mock-up gemaakt. Men was nog niet helemaal overtuigd en uiteindelijk viel de keuze op Knauf Cleaneo 8/15/20R met zwart vezeldoek. Van Oosterbosch vervolgt de uitleg: “Door het toepassen van ‘strijklichtverlichting’ die in diverse kleuren kan worden gebruikt, wilden de betrokken partijen zeker zijn van de plafondkeuze. Het moest naadloos en vlak worden. Daarom is bij de leverancier van de betreffende verlichting een mock-up op ware schaal gemaakt en is er getest met de verlichting.”
Vanaf het atrium loop je het restaurant in. Een immense ruimte – met een capaciteit van zevenhonderd gasten – waar de medewerkers vanuit professionele keukens hun eten bereid krijgen. Een immens stalen kunstwerk wijst met ‘armen’ naar de gevels. Weer vallen de strakke lijnen van de plafonds op. “Het restaurant bestaat uit twee verdiepingen. Vooral de hoogteovergangen in combinatie met de strakke rondingen waarlangs het plafond loopt, zorgde voor heel wat varianten van de gipskoven, die overigens in nauwe samenwerking prefab zijn gemaakt door ons dochterbedrijf Helmond Hout”, aldus Van Oosterbosch.
Groen
Van bovenaf gezien lijkt het ontwerp op een bloem, vooral door het vele groen dat om het gebouw is aangelegd. De knop van de bloem is een glazen koepel die aan de binnenkant tot op een hoogte van 12,5 meter rondom is bekleed met tropische planten. Bezoekers wanen zich in een jungle als ze op weg zijn naar een van de toegangsdeuren van het pièce de résistance: een heus theater inclusief koninklijke loges, met een capaciteit van maar liefst achthonderd bezoekers. AFAS wil het theater gebruiken voor eigen presentaties en bijeenkomsten, maar het kan in de toekomst ook worden gebruikt voor langlopende producties als musicals, net als het door het softwarebedrijf gesponsorde AFAS Circustheater in Scheveningen. “En niets is aan het toeval overgelaten”, vertelt Van Oosterbosch. In de kelder van het gebouw laat hij zien wat hij hiermee bedoelt. “Achter het podium zijn op verschillende hoogtes twee orkestbakken gemaakt die om de beurt tot aan het podium kunnen worden geschoven. Niets is hier aan het toeval overgelaten, je raakt er bijna niet over uitgepraat.”
In een interview met Cobouw omschreef topman Van der Veldt twee jaar geleden het project als volgt: “AFAS Software is een positief ingesteld bedrijf dat graag anders dan anderen wil zijn. We willen dat mensen die bij ons op bezoek komen, worden verrast. Dat ze denken: wow, wat gebeurt hier allemaal? Dat effect willen we graag bereiken.” Dat is gelukt!