Yuverta is een abstracte naam, je kunt er associaties in vinden met ‘jij’, de toekomst (‘verte’) en groen (‘verde’). De groene toekomst is een streven binnen het onderwijsprogramma. Bijvoorbeeld in het programma 4Buiten. Dit ambieert een innovatieve herinrichting van de buitenruimte. Het programma richt zich niet alleen op het aantrekkelijker en herkenbaar maken van de buitenruimte, maar ook op vergroenen en verduurzamen. De vestiging in Dordrecht biedt opleidingen aan op het gebied van duurzaamheid, gezonde voeding, waterbeheersing, groene omgeving, dierverzorging en het klimaat. De Dordtse vestiging, waar 435 mbo-studenten en 780 vmbo’ers les volgen, wil koploper zijn in groen onderwijs. Daar hoort uiteraard een duurzaam gebouw in een inspirerende groene omgeving bij.
Circulaire visie architectenbureau
De initiële opdracht voor Yuverta Dordrecht besloeg renovatie in combinatie met sloop en nieuwbouw. “Maar wij zagen kansen om nog een stap verder te gaan. Vanuit onze duurzame visie onderzoeken we altijd de mogelijkheden van hergebruik van bestaande constructies. Want echte duurzaamheid begint immers bij zo min mogelijk (nieuw) materiaalgebruik”, vertelt Marco de Jong, architect-partner bij BDG Architecten, met vestigingen in Amsterdam, Zwolle en Almere.
Vanuit de circulaire visie van het architectenbureau stelde De Jong een alternatief scenario voor. “Het gebouw van de voormalige mavo Stek is pas twintig jaar oud. Dat kon prima blijven staan. Met zowel esthetische als energetische ingrepen hebben we het toekomstbestendig aangepast”, begint de architect zijn uitleg. “Het voormalige mbo-gebouw is veertig jaar oud. Hier moest de vmbo-opleiding worden gehuisvest. Sloop en nieuwbouw is zonde, want het gebouw had nog voldoende kwaliteiten. Uit studies die we hebben gedaan, kwam bijvoorbeeld een zeer sterke plattegrond naar voren. Ook de draagstructuur en de vorm van het gebouw boden een passend antwoord op de wensen van de opdrachtgever. De degelijke betonstructuur vormt het skelet voor een volledig nieuwe inpassing van installaties, gevels, wanden en afwerkingen. Daarnaast heeft deze aanpak een positieve invloed op de stikstofdepositie tijdens de bouw, niet geheel onbelangrijk in deze tijd.”
Extra ruimte voor onderwijs en ontmoeting
Het vernieuwde gebouw oogt van buiten spectaculair, met name door hoge, glazen kassen bij de entree. De Jong: “Door het hergebruik van het gebouw is het ons gelukt om binnen budget extra ruimte voor onderwijs en ontmoeting te realiseren. Passend bij het curriculum van Yuverta hebben we twee kasruimten aan weerszijden van de oude aula toegevoegd, waardoor er een oranjerie is ontstaan. Deze oranjerie markeert het centrale middengebied en verbindt de onderwijsdomeinen. Naast een verlengstuk van de aula kan deze ruimte als een beschutte wintertuin voor allerlei onderwijsactiviteiten worden gebruikt. Dit versterkt de connectie tussen onderwijs en praktijk en maakt het een multifunctionele oranjerie.”
Praktijkonderwijs in de etalage
Het hernieuwde pand baadt in een zee van daglicht. “Hiervoor hebben we daklichten en extra openingen in de bestaande constructie in het ontwerp opgenomen. Hierdoor staat het veelal praktijkonderwijs als het ware in de etalage”, verklaart De Jong.
De gestripte gevel is opgetrokken met nieuwe bakstenen gecombineerd met houten gevellatten, met verschillende afstanden van elkaar gemonteerd. Hierdoor ontstaat een mooi lijnenspel. “Vanuit Yuverta was er een sterke wens voor het toepassen van hout aan de gevel. Dit is namelijk in lijn met de andere nieuwbouw van Yuverta en geeft als het ware de familieband weer. We hebben letterlijk het landschap naar binnen gehaald door de houten trappen, trapleuningen en wanden. Het biedt een rustige natuurlijke basis, zorgt voor een prettige omgeving en – niet onbelangrijk – is een duurzaam materiaal.”
Keuze voor plafondplaat logisch
BDG Architecten koos voor de toepassing van Rockfon Krios-panelen voor de plafonds. Volgens De Jong een logische keuze. “Rockfon Krios is voor ons een bekende en goede plafondplaat. Deze heeft zich in de onderwijssector bewezen”, geeft hij als verklaring. Rockfon heeft de afgelopen jaren geïnvesteerd in de ontwikkeling van producten die gespecialiseerd zijn voor het onderwijs, vertelt Corné van Meer, Area Sales Manager van het bedrijf uit Roermond. “In de afgelopen jaren hebben de scholen afstand genomen van de industriële leerstijl, waarbij een leerkracht voor de leerlingen staat en kennis overdraagt met weinig tot geen interactie. De scholen van vandaag zijn veel dynamischer, waar de leerlingen debatteren, leren door te doen en werken in teamverband. Dit beïnvloedt de noodzaak om het geluidsniveau op een heel andere manier te reguleren dan voorheen. De Rockfon Krios-panelen leveren hier een actieve bijdrage aan met de hoogst haalbare geluidsabsorptie, klasse A. Bovendien hebben de panelen een hoge lichtreflectiewaarde (LRW). Voor de Krios-panelen is die waarde 86 – op een fictief maximum van 100. Beide factoren dragen bij aan een gezond binnenklimaat in leslokalen. En voor projecten waarbij duurzaamheid een grote rol speelt, is het ook goed om te vermelden dat de panelen C2C Bronze gecertificeerd zijn.”
Volume vormt uitdaging
De montage van de plafondpanelen werd verzorgd door vanDIJK Afbouwprojecten uit Tilburg. Directeur Joost van Dijk noemt het geen extra spannend werk. “Voor ons was het fijn om bekende panelen te monteren zonder al te veel moeilijkheden. De uitdaging zat hem meer in het volume van de materialen en de korte bouwtijd. We hebben in totaal ongeveer 3000 m² Rockfon Krios gemonteerd. In de kleedkamers en douches hebben we circa 500 m² Rockfon Hydroclean-panelen toegepast.” Van Meer adviseerde deze panelen. “Met zijn vele harde oppervlakken, die ideaal zijn qua hygiëne en reinigbaarheid zijn de kleedkamers en douches in scholen vaak heel luidruchtig. Daarom is het belangrijk te zoeken naar akoestische plafondoplossingen die de geluidsreflectie dempen, maar die ook bestand zijn tegen de vochtige condities in deze ruimtes. Rockfon Hydroclean12-panelen verenigen deze twee eisen. Door het speciale oppervlak leveren zij geen bijdrage aan de vorming van schimmels en bacteriën en blijven ze vormvast. Tevens levert Rockfon een corrosiewerend Klasse D-ophangsysteem. Dit zorgt voor een veilige omgeving”, legt hij uit.
Het afbouwbedrijf uit Tilburg heeft ook de Metal Stud-wanden gemonteerd. “Vanuit het bestek waren hoge eisen gesteld, zo moesten ze bijvoorbeeld hufterproof zijn. Daarom is de Habito-plaat van Gyproc Nederland geadviseerd. En bij dit project hebben wij Aquaroc-platen van de fabrikant uit Vianen gemonteerd. Behoorlijk zwaardere platen, maar doordat de monteurs vooraf goed geïnformeerd waren geen verassingen voor hen. En alles glad afgewerkt, het ziet er uit als een spiegeltje”, lacht hij.
Buitenonderwijs in het park
Integraal met de vernieuwbouw van Yuverta is het Wellantpark ontworpen. Dit verbindt volgens De Jong het vmbo- met het mbo-gebouw. Bovendien kan in het park buitenonderwijs plaatsvinden. “De terp waarop het oude vmbo is gebouwd, vormt het uitgangspunt voor een getrapt ecologisch landschap met verschillende show- en kweektuinen, een waterfilter, dierenverblijven en kassen. Het getrapte landschap loopt door in het centrale hart van het gebouw. Door de hoogteverschillen in de aula ontstaat een diverse ruimte die ontmoeting en verbinding stimuleert en waar leerlingen en medewerkers kunnen werken. Het groen in de school versterkt de relatie met het park en draagt bij aan een gezond binnenklimaat en een inspirerende leeromgeving”, aldus de architect.
Voor BDG Architecten draagt het ontwerp voor de Dordtse vestiging van Yuverta volgens De Jong de ‘typische touch’ van het architectenbureau. “Wij streven naar totaalconcepten met een positieve impact op de leefomgeving van mensen. Onze integrale aanpak in relatie tot duurzaamheid en het welzijn van de leerlingen zie je in het ontwerp van Yuverta vmbo op alle fronten terug. Met een creatieve en kostenbewuste ontwerpstrategie hebben we een comfortabele en energieke leer- en ontwikkelvoorziening gecreëerd. Een plek die aanzet tot samenwerking en ontmoeting en waar leerlingen, medewerkers en externe partners zich thuis voelen.”
Bouwpartners
Opdrachtgever: Stichting Wellant, Dordrecht
Architect: BDG Architecten, Amsterdam
Aannemer: Bertens Bouw, Tilburg
Fabrikant plafonds: Rockfon, Roermond
Fabrikant wanden: Gyproc Nederland, Vianen
Montage plafonds en wanden: VanDIJK Afbouwprojecten, Tilburg
Fotografie Lucas van der Wee